Program wychowawczy

PROGRAM WYCHOWAWCZY W PRZEDSZKOLU

Konieczność opracowania i realizowania programu wychowawczego przedszkola wynika nie tylko z przepisów prawa oświatowego, ale również z potrzeby przygotowania dziecka do uczestnictwa w życiu społecznym.

Przedszkole nie stanowi jedynego kręgu oddziaływań wychowawczych, aktywnie współdziała z rodzicami dziecka, ponieważ to rodzice są współodpowiedni za proces wychowawczy i powinni akceptować koncepcję wychowawczą przedszkola.

Program wychowawczy nie jest dokumentem zamkniętym, ulega zmianom wraz ze zmieniającą się rzeczywistością. Jest zapisem swoistych oczekiwań i przewidywań dotyczących efektów wychowania. Podlega on również monitorowaniu, czyli systematycznej i rozciągniętej w czasie obserwacji sposobów realizacji przyjętych w programie celów i zadań wychowawczych. Zadanie to należy do dyrektora przedszkola, nauczycieli i rodziców.

Zadania przedszkola jako środowiska wychowawczego:

· zbadać oczekiwania rodziców w zakresie metod wychowawczych,

· poznać i stosować metody skutecznego oddziaływania wychowawczego,

· systematycznie przeprowadzać zajęcia profilaktyczno-edukacyjne uczące dzieci, jak radzić sobie w trudnych sytuacjach oraz chroniące je przed niebezpieczeństwem,

· zapewnić opiekę nad psychosomatycznym rozwojem dziecka,

· przygotować dziecko do życia w społeczności przedszkolnej i środowiskowej,

· współdziałać z instytucjami oraz specjalistami w celu otoczenia opieką i terapią dzieci dotkniętych przemocą,

· współdziałać z rodzicami, wykorzystując skuteczne środki komunikacji interpersonalnej dla wspólnego rozwiązywania problemów,

· wspierać działania wychowawcze rodziców, integrować oddziaływania wychowawcze własne, rodziny i środowiska,

· prowadzić dostosowane do możliwości dzieci formy wyrabiające asertywność, poczucie własnej wartości, umiejętności słuchania innych i skutecznej komunikacji międzyludzkiej,

· stosować system wzmacniania pozytywnych zachowań dzieci,

· uczyć tolerancji i akceptacji inności.

Zadania nauczyciela wynikające z procesu wychowania:

· kreować sytuacje, w których dziecko aktywnie rozwija wszystkie sfery swojej osobowości,

· kształtować umiejętność nawiązania bliskiego i serdecznego kontaktu z innymi,

· pomagać dziecku w budowaniu pozytywnego obrazu własnego „ja”,

· rozwijać umiejętności radzenia sonie w sytuacjach trudnych, dokonywania wybory oraz przeżywania efektów własnych działań,

· wdrażać do zachowań społecznie akceptowanych,

· systematycznie poszerzać zakres swoich kompetencji wychowawczych,

· poznać środowisko wychowawcze dziecka, w szczególności oczekiwania rodziców wobec przedszkola,

· tworzyć bezpieczną dla dziecka atmosferę warunkującą zdrowie fizyczne i psychiczne,

· kształtować powszechnie uznane postawy zgodnie z wartościami: dobra, prawdy, piękna, miłości,

· stosować środki wychowawcze wzmacniające pozytywne zachowania dzieci,

· eliminować zachowania niepożądane,

· ściśle współdziałać z rodziną dziecka w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych,

· wzajemnie wspierać swoje działania w ramach współpracy koleżeńskiej.

Zasady współpracy wychowawczej z rodziną dziecka:

· przekazywanie rodzicom rzetelnej informacji na temat postępów dziecka, jego zachowania i przyczyn ewentualnych niepowodzeń,

· zapewnienie rodzicom pomocy psychologiczno-pedagogicznej,

· okazywanie im pomocy w działaniach wychowawczych wobec dzieci i otrzymywanie od nich pomocy w działaniach podejmowanych przez nauczycieli,

· włączanie rodziców i innych członków rodzin do podejmowania działań na rzecz przedszkola,

· szerzenie wiedzy pedagogicznej wśród rodziców,

· poznanie sytuacji i warunków domowych dziecka oraz poznanie potrzeb opiekuńczo-wychowawczych dzieci.

Formy realizacji oddziaływań wychowawczych:

· opracowanie i realizacja planu pracy wychowawczo-dydaktycznej w danym roku szkolnym,

· umieszczenie w miesięcznych planach pracy nauczycieli problematyki dotyczącej kształtowania pozytywnych zachowań dzieci,

· realizacja przez nauczycieli zawartych w planach treści poprzez zabawy i inne formy aktywizujące działania dzieci i rodziców,

· opracowanie harmonogramu imprez przedszkolnych,

· opracowanie systemu wzmacniania pozytywnych zachowań dzieci,

· opracowanie planu współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym.

Wskazówki dla nauczycieli i rodziców:

· bądźcie konsekwentni – róbcie to, co mówicie i mówcie to, co robicie,

· bądźcie świadomi – czego uczycie,

· bądźcie dobrymi obserwatorami dzieci,

· dobrze poznajcie siebie i swoje możliwości,

· połóżcie nacisk na pogłębianie swoich wiadomości i umiejętności,

· stwórzcie atmosferę wzajemnego zaufania i szacunku,

· nie oczekujcie, że natychmiast wystąpi u dziecka zachowanie pozytywne, zmiany wymagają czasu,

· bądźcie cierpliwi – pamiętajcie, że pośpiech szkodzi.

Program wychowawczy musi podlegać ewaluacji, która pozwoli podjąć, czy ma być on dalej realizowany w takiej formie, w jakiej jest dopuszczony do użytku, czy należy go zmodyfikować.

Kryteria ewaluacji programu wychowawczego

Kryterium	Pytania kluczowe
1. Celowość	Czy cele wychowania zostały dobrane trafnie z uwzględnieniem potrzeb rozwojowych dzieci?
2. Komunikatywność	Czy w sposób zrozumiały formułuje cele, zadania i formy wychowania szkolnego?
3. Realność	Czy spełnia oczekiwania rodziców?
4. Aktywizacja	W jakim stopniu umożliwia rodzicom (opiekunom) włączanie się w jego realizację?
5. Jawność	Czy rodzice znają zawarte w programie cele i świadomie uczestniczą w ich realizacji?
6 Efektywność	Czy da się zaobserwować pozytywne efekty oddziaływań programu?
7 Spójność	Czy plany pracy wychowawczej są skorelowane z programem wychowawczym?

Narzędzia ewaluacji:

· ankiety dla nauczycieli, rodziców,

· obserwacja zachowań dzieci,

· arkusze analizy dokumentacji przedszkolnej,

· sprawozdania nauczycieli z realizacji programu,

· kwestionariusze wywiadu z rodzicami.

PROGRAM WYCHOWAWCZY

Przedszkola nr 1 w Augustowie

Wstęp

Zadania przedszkola:

1. Zbadanie oczekiwań rodziców w zakresie metod wychowawczych.

2. Poznanie i stosowanie metody skutecznego oddziaływania wychowawczego.

3. Systematycznie przeprowadzanie zajęć profilaktyczno-edukacyjnych uczących dzieci, jak radzić sobie trudnych sytuacjach oraz chroniących je przed niebezpieczeństwem.

4. Współdziałanie z instytucjami oraz specjalistami w celu otoczenia opieką i terapią dzieci dotkniętych przemocą.

5. Współdziałanie z rodzicami, wykorzystując skuteczne środki komunikacji interpersonalnej dla wspólnego rozwiązywania problemów.

6. Wspieranie działań wychowawczych rodziców, integrowanie oddziaływań wychowawczych własnych, rodziny i środowiska.

7. Prowadzenie dostosowanych do możliwości dzieci form kształtujących asertywność, poczucie własnej wartości, umiejętność słuchania innych i skuteczną komunikację międzyludzką.

8. Stosowanie systemu wzmacniania pozytywnych zachowań dzieci.

9. Uczenie tolerancji i akceptacji inności.

Obowiązki nauczycieli:

1. Systematyczne poszerzanie zakresu swoich kompetencji wychowawczych.

2. Poznanie środowiska wychowawczego dziecka, w szczególności oczekiwania rodziców wobec przedszkola.

3. Tworzenie bezpiecznej dla dziecka atmosfery, warunkującej zdrowie fizyczne i psychiczne.

4. Kształtowanie powszechnie uznanych postaw, zgodnie z wartościami: dobra, prawdy, piękna, miłości.

5. Stosowanie środków wychowawczych wzmacniających pozytywne zachowania dzieci.

6. Eliminowanie zachowań niepożądanych.

7. Ścisłe współdziałanie z rodziną dziecka w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych.

8. Wzajemne wspieranie swoich działań w ramach współpracy koleżeńskiej.

Zadania do realizacji, założenia programu:

Program obejmuje funkcjonowanie dziecka w grupie w zakresie podstawowych dziedzin życia przedszkolnego:

· samoobsługa i czynności higieniczne,

· zabawy samorzutne,

· zajęcia i zabawy zorganizowane,

· spożywanie posiłków,

· spacery, wycieczki, zabawy na powietrzu.

Cel główny

Kształtowanie prawidłowych postaw funkcjonowania w grupie w oparciu o wzmocnienia pozytywne.

Cele szczegółowe:

1. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych kulturalnych:

· poznawanie i przestrzeganie podstawowych zasad i zabiegów higienicznych na rzecz własnego zdrowia fizycznego i psychicznego,

· wdrażanie nawyków higienicznych, kulturalnych,

· usamodzielnianie dziecka,

· eliminowanie zachowań agresywnych,

· przestrzeganie kompromisu w zabawie,

· poznanie zasady savoir-vivre’u.

2. Kształtowanie umiejętności społecznych, zgodne funkcjonowanie w grupie:

· budowanie systemu wartości,

· wskazywanie dzieciom tego co dobre i złe,

· kształtowanie odporności emocjonalnej,

· rozpoznawanie uczuć, emocji,

· radzenie sobie w nowych i trudnych sytuacjach,

· radzenie sobie ze stresem i porażkami,

· podejmowanie prób kontrolowania swojego zachowania,

· nabywanie nawyków poprawnego stosowania zwrotów grzecznościowych,

· przestrzeganie umów i zasad,

· kształtowanie poprawnych relacji z dziećmi i dorosłymi,

· stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej zgodnej zabawie,

· kształtowanie poczucia przynależności do grupy, rodziny.

3. Kształtowanie umiejętności zabawy i pracy w grupie w trakcie zajęć zorganizowanych:

· nabywanie zwyczaju reagowania na wezwania i polecenia nauczyciela,

· współdziałanie z rówieśnikami,

· zgodne współdziałanie w zespole i podejmowanie prób rozwiązywania konfliktów na drodze negocjacji,

· rozumienie konieczności szanowania działalności innych (nieprzeszkadzanie innym),

· uważanie słuchanie,

· szanowanie wspólnych zabawek i odkładanie ich na wyznaczone miejsce,

· uznawanie wzajemnych praw do uczestnictwa w zajęciach, rozmowach.

4. Kształtowanie nawyków kulturalnego spożywania posiłków i właściwego zachowania przy stole:

· przezwyciężanie niechęci do nieznanych potraw,

· zachowanie prawidłowej postawy przy stole,

· prawidłowe posługiwanie się sztućcami,

· stosowanie zasady kulturalnego zachowania się przy stole i w trakcie spożywania posiłków,

· wdrażanie nawyku spożywania zdrowej żywności.

5. Przestrzeganie umów dotyczących zachowań poza budynkiem przedszkolnym:

· przestrzeganie zasad bezpiecznego poruszania się po drogach,

· nieoddalanie się od grupy, rodziców,

· reagowanie na sygnał nauczyciela,

· nauka bezpiecznych relacji w stosunku do nieznajomych osób,

· unikanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu – zachowanie bezpieczeństwa podczas korzystania z urządzeń rekreacyjnych,

· właściwe zachowanie podczas korzystania ze środków transportu.

Oczekiwane rezultaty:

1. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych, dziecko:

· przejawia samodzielność w czynnościach samoobsługowych,

· zna zasady dbałości o zdrowie i przestrzega ich,

· stara się być samodzielne,

· rozpoznaje przybory i przedmioty służące do wykonywania czynności higienicznych,

· wykonuje prawidłowo podstawowe czynności higieniczne.

2. Kształtowanie umiejętności społecznych, zgodne funkcjonowanie w grupie, dziecko:

· organizuje sobie zabawę,

· ma rozeznanie, gdzie można się bezpiecznie bawić,

· przestrzega reguł i umów grupowych,

· orientuje się w tym co dobre i złe,

· współdziała w zabawie,

· dba o porządek,

· umie określić jakie zachowania są pozytywne, a które nie,

· szanuje wytwory i pracę innych,

· rozumie, że inni mają takie same potrzeby jak ono (uczestnictwa w zabawach, korzystania z zabawek),

· właściwie rozwiązuje konflikty – jest zdolne do kompromisów,

· swobodnie porozumiewa się z rówieśnikami i osobami dorosłymi,

· uzasadnia swoje postępowanie,

· nazywa swoje emocje.

3. Kształtowanie umiejętności zabawy i pracy w grupie w trakcie zajęć zorganizowanych, dziecko:

· uważnie słucha, co ktoś do niego mówi,

· respektuje polecenia nauczyciela,

· współdziała z rówieśnikami,

· skupia uwagę na wykonywanej czynności,

· sygnalizuje chęć wypowiadania się.

4. Kształtowanie nawyków kulturalnego spożywania posiłków i właściwego zachowania przy stole, dziecko:

· zachowuje prawidłową postawę podczas spożywania posiłku,

· prawidłowo posługuje się sztućcami,

· stosuje zasadę kulturalnego zachowania się przy stole w trakcie spożywania posiłków,

· rozumie konieczność jedzenia potraw niezbędnych dla prawidłowego rozwoju i zdrowia.

5. Przestrzeganie umów dotyczących zachowań poza budynkiem przedszkolnym, dziecko:

· stosuje zasady ruchu drogowego, nie oddala się od grupy,

· reaguje na sygnał nauczyciela,

· bawi się bezpiecznie w ogrodzie przedszkolnym,

· rozumie zasady sportowej rywalizacji.

Wzmocnienia

Proponowany grupowy system motywacji oparty jest o wzmocnienie pozytywne. Wzmocnienia są zawsze sprawą indywidualną, tzn. wzrost częstotliwości występowania określonej reakcji u jednej osoby i czynnik, który powoduje ten sam wzrost, nie muszą być takie same, jak w przypadku innej osoby.

Teorie społecznego uczenia się obejmują warunkowanie klasyczne (nauka nowych bodźców) oraz warunkowanie instrumentalne, tj. uczenie się reakcji poprzez spowodowanie działania bodźca pożądanego i unikanie niepożądanego.

W przebiegu rozwoju człowieka istotne są obserwowane i dające się określić przez behawiorystów zmiany w zachowaniu, ich częstość oraz intensywność odnosząca pod wpływem oddziaływania otoczenia i zaistniałych sytuacji.

Rola wzmocnień w procesie wychowania dziecka oparta jest przede wszystkim na teorii Skinnera. Celem tej teorii jest analiza funkcjonalna zachowania służąca prognozie i kontroli zachowań jednostki.

Wzmocnienie to podstawowe pojęcie dla analizy behawioralnej.

W analizie tej występują dwa pojęcia zawierające to słowo: wzmocnienia pozytywne i wzmocnienia negatywne. Łączy je wpływ, jaki wywierają na zachowanie. Zawsze prowadzą do wzrostu wykonywania określonej reakcji.

Pierwszą definicją wzmocnienia było ogłoszone przez Thorndike’a w 1898 r. tzw. Prawo efektu. Stanowiło ono opis efektu wzmocnienia. Prawo efektu głosi, że zachowanie, które w danej sytuacji wywołuje odczucie zadowolenia, zostaje skojarzone z tą sytuacją i jeśli w przyszłości ta sytuacja się powtórzy, to wzrasta prawdopodobieństwo, że powtórzone zostanie także to zachowanie.

B. F. Skinner zaproponował własną definicję wzmocnienia, tzw. definicję funkcjonalną, która pozostaje aktualna do dziś. Według niego, wzmocnieniem jest bodziec, który podany po wykonaniu przez jednostkę określonej reakcji zwiększa prawdopodobieństwo wykonania tej reakcji w podobnych warunkach w przyszłości.

Zasady budowania systemu motywacji:

· nagrody należy dobrać do zainteresowań i upodobań dziecka,

· łączyć nagrody konkretne ze społecznymi,

· stosować nagrody zaraz po wystąpieniu zachowania pożądanego,

· przechodzić od nagrodzenia ciągłego do sporadycznego,

· unikać nadmiaru nagród,

· skonsultować nagrody z rodzicami – przeprowadzić ankietę,

· nagroda nie może być zbyt dostępna, stosowana w domu lub w innych sytuacjach,

· nagradzać również próby wykonania czynności, wysiłek, a nie tylko efekt,

· nagroda powinna być różnorodna, weryfikowana,

· w miarę potrzeby należy stworzyć indywidualny system motywacji dla trudnego dziecka,

· zachować konsekwencję w stosowaniu wzmocnień.

Warunki dokonania wyboru potencjalnych wzmocnień:

· należy wziąć pod uwagę wiek dziecka, rozpoznać jego zainteresowania,

· należy dokładnie określić zachowania, które chce się wzmacniać (zmienić),

· należy jasno ustalić i wypisać potencjalne wzmocnienia,

· uwzględnić we wzmocnieniach różnego rodzaju nowości,

· wykorzystać wzmocnienia naturalne.

Jak pomagać dziecku w sytuacjach trudnych:

· ograniczać zbędne wypowiedzi,

· kierować polecenia do grupy, a gdy jednostka nie reaguje – do niej kierować jednakowe polecenie,

· wydawać krótkie polecenia, długie dzielić na etapy,

· nie zmieniać intonacji głosu,

· nie krzyczeć,

· stosować podpowiedzi werbalne i manualne.

Zasady wdrażania grupowego systemu motywacji

W każdej grupie powinna się znajdować tablica ilustrująca zasady prowadzenia grupowego systemu motywacji:

Imię, nazwisko dziecka lub zdjęcie dziecka	Strefy działalności dziecka					Nagroda dnia					Nagroda tygodnia
Imię, nazwisko dziecka lub zdjęcie dziecka	Zabawy	Samoobsługa i czynności higieniczne	Zajęcia	Posiłki	Spacery, wycieczki zabawy na powietrzu	PN	WT	ŚR	CZW	PT	Nagroda tygodnia

Grupowy system motywacji stosowany jest w okresie tygodniowym. Głównym celem jest zdobycie nagrody tygodnia. Warunkiem otrzymania nagrody tygodnia jest zdobycie serduszek w każdym kolejnym dniu od poniedziałku do piątku. Symbolem zdobycia nagrody tygodnia jest znak uśmiechniętej buźki.

Podstawowym warunkiem otrzymania nagrody dnia jest zaliczenie trzech z pięciu dziedzin działalności wyszczególnionych w grupowym systemie motywacji w grupach 5-, 6-latków oraz dwóch z pięciu kategorii w grupach 3-, 4-latków.

Serduszko dnia przyznawane jest w rubryce na tablicy oraz zostaje naklejone na ubranko dziecka. Jednocześnie stosuje się pochwałę społeczną wobec rodziców lub opiekunów.

Wybór nagrody tygodnia dzieci dokonują w poniedziałek, ale zgodnie z zasadą, może być ona weryfikowana. Nagroda tygodnia jest wyeksponowana, ale niedostępna przez cały tydzień.

Przykładowe wzmocnienia

stosowane w systemie motywacji

1. Nagrody społeczne:

· pochwała bezpośrednia (indywidualna),

· pochwała pośrednia (przed grupą),

· pochwała przed rodzicem,

· pochwała przed dyrektorem.

2. Nagrody rzeczowe

· duże serduszka w systemie nagród dnia,

· uśmiechnięta buźka w systemie nagrody tygodnia– naklejka na ubraniu,

· zabawa ulubioną zabawką,

· nagroda tygodnia –np. opiekowanie się w domu przez weekend maskotką grupy lub inna nagroda wybrana przez grupę

Arkusz analizy

sytuacji wychowawczej w grupie

Analiza sytuacji wychowawczej w grupie …………....................................................

………………………………………………………………………………………...…

…………………………………………………………………………………………...

Stan na dzień……………………………………………………………………………

Lp.	Występujące trudności	Liczba dzieci	Zastosowane działania	Efekty
1.	Dzieci nerwicowe lęk, moczenie mimowolne, zaburzenie łaknienia, jąkanie, tiki
2.	Dzieci zahamowane psychoruchowo „zmotywowane – napięte” (przesadna stanowczość, skrupulatność), „podporządkowane – uległe” (małomówne, nieśmiałe), „z obniżoną samooceną – zrezygnowane” (bierne, apatyczne, powolne), „nadwrażliwe – asteniczne” (skryte, powściągliwe, izolujące się).
3.	Dzieci obojętne uczuciowo unikanie kontaktu, brak współodczuwania radości i smutków innych, mało ekspresyjna mimika twarzy, odtrącanie przyjaźni, czasami złośliwe w stosunku do otoczenia.
4.	Dzieci nadpobudliwe zaburzenia uwagi, impulsywność, hiperkinezja, czyli nadmiernie wzmożona aktywność, emocjonalna labilność
5.	Dzieci agresywne (zachowania, w rezultacie których powstaje szkoda, cierpienie i ból) wywoływanie konfliktów, bicie, przezywanie, wyśmiewanie, niszczenie przedmiotów, arogancja w stosunku do rówieśników i dorosłych, brutalne narzucanie swojego zdania lub formy zabawy.

Załącznik

do Arkusza analizy sytuacji wychowawczej w grupie

1. Dzieci nerwicowe (objawy):

· lęk,

· moczenie mimowolne,

· zaburzenie łaknienia,

· jąkanie,

· tiki

2. Dzieci zahamowane psychoruchowo (objawy):

· „zmotywowane – napięte” (przesadna stanowczość, skrupulatność),

· „podporządkowane – uległe” (małomówne, nieśmiałe),

· „z obniżoną samooceną – zrezygnowane” (bierne, apatyczne, powolne),

· „nadwrażliwe – asteniczne” (skryte, powściągliwe, izolujące się).

3. Dzieci obojętne uczuciowo (objawy):

· unikanie kontaktu,

· brak współodczuwania radości i smutków innych,

· mało ekspresyjna mimika twarzy,

· odtrącanie przyjaźni,

· czasami złośliwe w stosunku do otoczenia.

4. Dzieci nadpobudliwe (niektóre objawy):

· reakcje nieadekwatne do bodźca (wybuch złości, płaczu, krzyku),

· rezygnacja z zadania w sytuacji pojawienia się trudności (złość, niszczenie własnych wytworów, np. budowli, rysunków)

5. Dzieci agresywne – ogólnie zachowania, w rezultacie których powstaje szkoda, cierpienie i ból (objawy):

· wywoływanie konfliktów,

· bicie, przezywanie, wyśmiewanie,

· niszczenie przedmiotów,

· arogancja w stosunku do rówieśników i dorosłych,

· brutalne narzucanie swojego zdania lub formy zabawy.

Charakterystyczne cechy

nadpobudliwych i niespokojnych dzieci

- według Wolfarma Wolfa-Wediego:

Zaburzenia uwagi

· brak umiejętności postrzegania tylko określonych bodźców (ważnych),

· brak umiejętności ignorowania bodźców „nieważnych”,

· brak umiejętności skupienia uwagi przez pewien czas na jednym przedmiocie.

Stan ten określa się jako „otwartość na bodźce” – dziecko rejestruje bardzo dużą ilość bodźców, wszystko słyszy i widzi. Za ten stan jest odpowiedzialny filtr bodźców znajdujący się w pniu mózgu, który przepuszcza zbyt wiele mniej ważnych bodźców, w wyniku czego dochodzi do rozpraszania uwagi. Dzieci nadpobudliwe odczuwają „głód bodźców”, jeżeli nie mają dość zajęć, same stwarzają sobie dodatkowe bodźce, biegając lub podskakując wokół.

Impulsywność

Bodźce docierające poprzez drogi nerwowe do mózgu wywołują reakcje, które powodują motoryczne działanie, np. słyszę głos za sobą, odwracam się, aby sprawdzić, co to jest. Dzieci nadpobudliwe nie tylko się odwracają, ale zrywają się z miejsca i biegną w stronę, skąd pochodzi głos. Nagłe zrywanie się np. od stołu nakrytego do śniadania albo w samym środku trwania zabawy są oznakami nadmiernej impulsywności. Mówi się, że dzieci nadpobudliwe cierpią z powodu „zaburzeń w sterowaniu bodźcami”. Ma to fatalne skutki:

· dzieci te nie rozwijają zwykłych codziennych przyzwyczajeń, np. zapominają, że mają powiesić kurtkę, gdy ją zdejmą.

· Impulsywność przeszkadza w dokonywaniu porównań między właściwym celem w występującymi błędami, dzieci szybko coś robią, ale nie sprawdzają, czy rezultat zgadza się z początkowymi wyobrażeniami,

· Ruchy dzieci nadpobudliwych są gwałtowne i niekontrolowane, co prowadzi do znacznych ograniczeń w motoryce ruchów precyzyjnych lub rozpoznawaniu niebezpieczeństw, np. wyniku nagłego bodźca wybiegają na ulicę.

Hiperkinezja, czyli nadmiernie wzmożona aktywność

Przejawia się w jednoczesnym występowaniu różnych rodzajów aktywności, np. dziecko bije, tupie nogami, krzyczy i płacze, buja się na krześle, macha nogami, bębni palcami o stół, śpiewa.

Emocjonalna labilność

Świadome sterowanie swoimi emocjami jest trudne dla wszystkich dzieci przedszkolnych ze względu na poziom ich rozwoju. Ale dzięki odpowiednim do ich wieku wymaganiom oraz dobremu pedagogicznemu prowadzeniu dzieci uczą się właściwych reakcji emocjonalnych. Nadpobudliwe dzieci mają z tym ogromne trudności, ponieważ ich zbytnia impulsywność, chaotyczność i szybkie zniecierpliwienie nie pozwalają na uzyskanie oczekiwanych efektów w działaniu, co powoduje zmienne nastroje (nagły śmiech, po chwili płacz).

Narzędzia do ewaluacji

programu wychowawczego

ANKIETA DLA RODZICÓW

Szanowni Państwo, pragniemy pozyskać informacje na temat programu wychowawczego realizowanego w naszym przedszkolu. Państwa odpowiedzi będą cenną wskazówką do dalszej pracy. Proszę zakreślić wybraną odpowiedź.

1. Czy program wychowawczy przedszkola spełnia Państwa oczekiwania?

TAK NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ

Jeśli nie, to dlaczego:…………………………………………………………………….

2. Do kogo zwrócilibyście się Państwo w razie problemów z dzieckiem?

· nauczyciel,

· dyrektor,

· poradnia psychologiczno-pedagogiczna,

· inne……………………………………………………………………………….

3. Czy współpraca ze środowiskiem rodzinnym spełnia Państwa oczekiwania?

TAK NIE

· Jeśli tak, to dlaczego:……………………………………………………………..

· Jeśli nie, to dlaczego:……………………………………………………………..

4. Czy zdaniem Państwa przedszkole kształtuje w dziecku:

poczucie sprawiedliwości TAK NIE

wpaja szacunek dla ludzi i prawdy TAK NIE

uczy rozróżniania dobra i zła TAK NIE

5. Jakie cele wychowawcze powinno realizować przedszkole?

…………………………………………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………………

6. Jakie formy powinna przyjmować współpraca między szkołą a rodzicami w zakresie wychowania?

…………………………………………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………………

7. Czy według Państwa stosowany w przedszkolu system motywacyjny przynosi oczekiwane rezultaty?

TAK NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ

Jeśli tak, to co uległo zmianie w zachowaniu dziecka:

…………………………………………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………………

Dziękujemy za wypełnienie ankiety

ANKIETA DLA NAUCZYCIELI

Celem ankiety jest dokonanie ewaluacji programu wychowawczego realizowanego w przedszkolu. Uzyskane informacje posłużą planowaniu dalszej pracy wychowawczej.

1. Czy zna Pani program wychowawczy przedszkola?

TAK NIE SŁABO

…………………………………………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………………

2. Który z elementów programu wychowawczego uważa Pani za najistotniejszy? Dlaczego?

…………………………………………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………………

3.Które z zadań są najtrudniejsze w realizacji? Dlaczego?

…………………………………………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………………

4. Czy realizacja programu przynosi efekty wychowawcze?

TAK NIE

DLACZEGO TAK?...........................................................................................................

DLACZEGO NIE?............................................................................................................

5. Jakie metody wychowawcze uważa Pani za najbardziej skuteczne i dlaczego?

…………………………………………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………………

6. Czy systematycznie dokonuje Pani analizy oddziaływań wychowawczych i ich skuteczności (w jaki sposób)?

…………………………………………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………………

7. Jakie zadania wychowawcze realizuje Pani wspólnie z rodzicami?

…………………………………………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………………

Dziękujemy za wypełnienie ankiety

ANEKS NR 1 z dnia 10.12.2011 DO PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO PRZEDSZKOLA NR 1 W AUGUSTOWIE

W wyniku przeprowadzonej ewaluacji programu wychowawczego Przedszkola nr 1 w Augustowie Rada pedagogiczna postanowiła wprowadzić następujące zmiany w programie wychowawczym :

We Wstępie - Zadania przedszkola dodaje się :

punkt 10

Analizowanie z rodzicami rezultatów pracy wychowawczej poprzez formy :

-zebrania informacyjno-organizacyjne

-ocenę postępów dziecka w ramach indywidualnych rozmów i zebrań grupowych

-wymianę informacji między nauczycielem, a rodzicami o metodach stosowanych w

domu i w przedszkolu(dobry przepływ informacji)

-konsultacje-raz w miesiącu

-listy lub dzienniczki zachowania-informacje w półkach dzieci

-kąciki dla rodziców

-warsztaty uczące umiejętności wychowawczych

punkt 11

Prezentowanie nabytych umiejętności dzieci w formach:

- konkursy

-zajęcia otwarte dla rodziców raz na dwa miesiące

-uroczystości przedszkolne

-imprezy integracyjne ,festyny

-przedstawienia z udziałem rodziców

W dziale - Wzmocnienia dodaje się następującą sentencję:

Każda grupa wiekowa opracowuje swój system wzmocnienia pozytywnego . System nagród i kar każdej grupy stanowi załącznik do aneksu.

Załącznik nr 1

GRUPA I SMERFY ( 3- LATKI )

Zasady dobrego zachowania w grupie:

1.Bawimy się zgodnie.

2.Słuchamy poleceń dorosłych.

3.Dbamy o czystość i porządek w sali.

4.Dbamy o higienę osobistą.

5.Nie krzyczymy w sali.

6.Nie krzywdzimy kolegów.

SYSTEM WYRÓŻNIEŃ I KAR

NAGRODY

1. Nagradzanie uznaniem i pochwałą ( pochwała indywidualna, przed całą grupą, pochwała przed rodzicami, przed dyrektorem).

2. Słowne dowartościowanie przez eksponowanie mocnych stron.

3.Darzenie dziecko szczególnym zaufaniem, np. zwiększając zakres jego samodzielności.

4.Przywilej wykonywania prostych czynności wskazanych przez nauczyciela.

5.Nagroda poprzez sprawienie dziecku przyjemności zabawą przez niego wybraną.

6.Znaczek „gwiazdka” na tablicy grupowego systemu motywacji do nabywania zachowań pożądanych.

7.”Order dobrej zabawy” – zawieszany na szyję – nagroda przyznawana co miesiąc.

KARY

1. Kara naturalna – zadośćuczynienie wyrządzonej krzywdzie.

2. Ukazywanie następstw postępowania, tłumaczenie dziecku, aby skłonić do autorefleksji.

3. Wyrażanie przez nauczyciela swojego smutku i zawodu z powodu zachowania dziecka.

4. Czasowe odbieranie przyznanego przywileju.

5. „Żółwik karny”- chwilowe wykluczenie dziecka z zabawy w celu przeanalizowania swojego postępowania.

6. Znaczek „czarna kropka” na tablicy grupowego systemu motywacji do nabywania zachowań pożądanych.

Załącznik nr 2

System nagród i kar grupa II „Skrzaty”

Pochwała.

Ø Budowanie u dziecka wiary we własne możliwości i umiejętności.

Ø Wzmocnienie pozytywne - pochwały słowne oraz bicie brawa dla dziecka za uwagę, koncentrację, dobrze wykonaną pracę. Pochwała ma na celu zaznaczenie i podkreślenie dobrego (pozytywnego) zachowania dziecka w grupie.

Ø W zabawie uczymy dzieci cierpliwości, przekazujemy co jest najważniejsze w zabawie.

Karanie.

Ø niewłaściwe zachowania

- rozmowa na temat tego zachowania –(Pytamy dziecko czy rozumie dlaczego jego zachowanie jest złe)

-Wyjaśnienie jakie konsekwencje wynikają z jego postępowania.

- Gdy dziecko wykazuje agresje drastyczną staramy się odseparować dziecko na jakiś czas (10 minut), następnie rozmawiamy z dzieckiem sam na sam w innej sali.

-Dbamy o dobrą, czyli empatyczną komunikację z dzieckiem.

- Dajemy dziecku rozpoznawać własne emocje i samodzielnie je oceniać. W przypadku, gdy dziecko zachowuje się agresywnie stosujemy stanowcze „nie”, stawiamy dziecku wyraźne granice.

-Stwarzamy dziecku różne drogi do pozbycia się negatywnych emocji tj. darcie kartki, rysowanie.

-Staramy się być konsekwentne w swych działaniach.

-W niektórych przypadkach konsekwencją naszych działań jest rozmowa z rodzicami.

Załącznik nr 3

System nagród i kar - grupa III Biedronki

Grupa III – Biedronki ma opracowany i wywieszony na tablicy obrazkowo-słowny Kodeks Postępowania Wzorowego Przedszkolaka, z którym dzieci zapoznałyśmy na początku roku i na który często powołujemy się rozpatrując nieprawidłowe zachowania dzieci.

W zakresie nagradzania opracowałyśmy tzw. „System pieczątkowy”. Każde dziecko ma założony indywidualny notesik, do którego wstawiamy pieczątki na koniec dnia. Jednorazowo wstawiamy tylko trzy pieczątki dla dzieci wybranych i wskazanych przez całą grupę. Rodzaj i kształt pieczątki zostaje zmieniony wraz ze zmianą miesiąca. Na koniec każdego miesiąca przeliczamy ilość pieczątek u każdego dziecka i znowu troje z największą liczbą dostaje po jednym stempelku- „super premia” niezmiennym przez cały rok – kwiatek. W czerwcu dziecko, które nazbiera najwięcej pieczątek otrzyma tytuł NAJMILSZEGO PRZEDSZKOLAKA ROKU GRUPY BIEDRONKI, ozdobny dyplom i drobną, symboliczną nagrodę rzeczową.

Załącznik nr 4

Grupa Puchatki

Formy nagradzania zachowań respektujących ustalone normy i zasady

pochwała wobec grupy,
pochwała indywidualna,
pochwała przed rodzicami,
atrakcyjne spędzanie czasu, atrakcyjna zabawa w grupie według pomysłu dzieci,
darzenie dziecko szczególnym zaufaniem np. zwiększając zakres jego samodzielności,
drobne nagrody rzeczowe, np. emblematy uznania ( odznaka, order ),
dostęp do atrakcyjnej zabawki,

Nagradzamy za:

stosowanie ustalonych umów i zasad,
wysiłek włożony w wykonanie pracy, zadania,
wypełnienie podjętych obowiązków,
bezinteresowną pomoc innym,
stosowanie zasad ochrony przyrody,
aktywny udział w pracach grupy.

Po ustaleniu norm postępowania powinniśmy także ustalić konsekwencje za brak podporządkowania się im.

Formy karania za niestosowanie się do ustalonych wspólnie zasad

kara naturalna jako bezpośrednie następstwo winy ( w sytuacjach nie zagrażających zdrowiu dziecka ),
zastosowanie aktywności mającej na celu rozładowanie negatywnych emocji,
upomnienie słowne ( przypomnienie obowiązujących zasad ),
rozmowa – przedstawienie następstw zachowania (skłonienie dziecka do autorefleksji ),
wyrażenie przez nauczyciela smutku i nie zadowolenia z powodu zachowania dziecka,
odsunięcie na krótki czas od zabawy,
poinformowanie rodziców o przewinieniu.

Kary stosujemy za:

nieprzestrzeganie ustalonych norm i zasad współżycia w grupie i przedszkolu,
stwarzanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu własnemu i innych,
zachowania agresywne,
niszczenie wytworów pracy innych, ich własności,
celowe nie wywiązanie się z podjętych obowiązków.

Załącznik nr 5

SYSTEM NAGRÓD I KAR

W GRUPIE 5- 6 LATKÓW PSZCZÓŁKI

NAGRODY

-pochwała wobec całej grupy, indywidualnie, przed rodzicami

-kolorowe pieczątki na rękę

-dyżurowanie- przy posiłkach, w łazience, w kąciku książek

- pomoc nauczycielki

-na koniec tygodnia grzeczne dziecko otrzymuje na weekend do domu maskotkę ,,Kotka Mamrotka’’

-naklejki na ubrania za dobre zachowanie

KARY

-,,kącik wyciszenia- krzesełko przy stoliku nauczycielki

- nagana słowna indywidualna, wobec całej grupy, przed rodzicami

-zakaz korzystania z komputera

-ustawianie się na końcu kolejki np. do wyjścia na spacer

-zakaz korzystania z atrakcyjnych zabawek